Soms presteren teams niet naar behoren. Het blijkt echter dat het bij teams die minder goed
presteren vaak niet aan het gemis aan kwaliteit, intelligentie of energie ligt. De vraag is
waar ontbreekt het dan wel aan? Laten we dit eens verder onderzoeken.

Een school voor speciaal onderwijs had jaren lang een docententeam dat uitstekende
draaide. Na enkele jaren met meerdere locatiedirecteuren en diverse wisselingen in het
personeelsbestand veranderde deze situatie in korte tijd ten slechte. De collega’s spraken
vooral over elkaar en nauwelijks meer met elkaar. Men oordeelde steeds sneller en vond vaak iets van andere collega’s. Informele maar belangrijke regels binnen school werden
steeds minder nageleefd en er ontstond in korte tijd een onveilig werkklimaat. Alle zichtbare
zaken werden besproken, nieuwe omgangsvormen vastgelegd en oude (informele)
afspraken duidelijk gemaakt. Ondanks allerlei vergaderingen, overleggen, nieuwe afspraken
en een teambuildingssessie verbeterden de sfeer en prestaties niet. Het team bleef
aanmodderen.
Na een sessie psychologische veiligheid kwamen er onzichtbare zaken en onderliggende
gedragingen op tafel. Men werd zich hier bewuster van. Vervolgens ging het in rap tempo
weer beter met het team. Mensen zochten elkaar, ondanks verschillende inzichten, weer
vaker op. Verschil in inzicht en ongewenst gedrag werd uit gesproken. Gezamenlijke
afspraken werden gemaakt en ook weer uitgevoerd. En bij het niet nakomen werden
collega’s hierop aangesproken. De psychologische veiligheid was duidelijk verbeterd en
het werkklimaat veel veiliger en aangenamer

Waarom bewust kiezen voor een training Psychologische Veiligheid?

Onderzoeken van professor Amy Edmondson (Harvard) naar het best functionerende team verpleegkundigen in een ziekenhuis en onderzoeken binnen het Amerikaanse bedrijf Google naar High Performance Teams kwamen nagenoeg tot dezelfde conclusies.
Psychologische veiligheid leidt tot presteren, leren en innoveren!

Psychologische veiligheid vergroot werkplezier en betrokkenheid van medewerkers.
Daarnaast leidt het tot betere (team)prestatie en behoud van personeel.
In tijden van krapte op de arbeidsmarkt is het essentieel om je team met goede, gekwalificeerde en ingewerkte collega’s maximaal te laten presteren en te behouden!

Wat is Psychologische veiligheid dan precies?

Psychologische veiligheid gaat over zaken die een onzichtbaar en verborgen bestaan leiden.
Het is belangrijk je bewust te zijn van wat normaliter verborgen blijft. Het gaat over
vertrouwen, positieve energie, veilige interacties tussen mensen, fouten mogen maken om
ervan te leren, je mening (durven) geven, er mogen zijn en het kunnen inbrengen van
nieuwe ideeën.

De Big Five van psychologische veiligheid:

• Inclusie: meedoen, erbij horen
• Delen: leren, groeien
• Leveren: inzet, betrokkenheid
• Uitdagen: creativiteit en vernieuwen
• Positiviteit: open staan en durven

Om hieraan te kunnen werken zijn de volgende drie zaken essentieel in het team:

• Vertrouwen: de zelfgekozen bereidheid om de ander vanuit een positieve verwachting te bejegenen.
• Vrijmoedigheid: Je bent autonoom, hebt keuzevrijheid, kiest eigen doelen en een manier van werken, bepaalt eigen standpunten en draagt deze uit. 
• Verschil maken: Het verschil maken gaat over wat je doet, over de prestaties die je realiseert en de impact die je maakt. Verschil maken verwijst naar hoge ambities en niet kiezen voor de makkelijke weg.

Training “groepsprocessen en psychologische veiligheid”

De training wordt gegeven door een ervaren trainer die groepsprocessen en teamdynamiek
zal begeleiden. Een PMT (psychomotorisch therapeut) filtert onbewust gedrag uit de oefeningen en oefenvormen en maakt teamleden hiervan bewust.

In de training groepsprocessen en psychologische veiligheid wordt de nadruk gelegd op de stappen van “herkennen, erkennen en verkennen”. Herkennen betreft het waarnemen van gevoelens en perspectieven van anderen. Erkennen gaat een stap verder door begrip en validatie te tonen. Verkennen moedigt aan tot open dialogen en het delen van diverse standpunten. Samen dragen deze stappen bij aan het opbouwen van psychologische veiligheid, waar teamleden zich gehoord, begrepen en gewaardeerd voelen. Welk effect en welke functie heeft dit? Welke invloed heeft dit op het team en de dynamiek?

Ook zal er gewerkt worden vanuit de UBAA-methode. Deze methode staat voor Uitspreken, Bespreken, Afspreken en Aanspreken. Deze methode bevordert open communicatie (Uitspreken), het verkennen van ideeën (Bespreken), het maken van duidelijke afspraken (Afspreken) en het aanspreken op gedrag dat de psychologische veiligheid kan beïnvloeden (Aanspreken). Het doel is het creëren van een ondersteunende en respectvolle werkomgeving waar teamleden zich vrij voelen om zichzelf te uiten en bij te dragen.

De trainingen zijn (inter)actief en er wordt gebruik gemaakt van diverse oefeningen en
oefenvormen. Een praktische training over psychologische veiligheid, die interactie op een veilige, leerzame en leuke manier op gang
brengt omtrent het thema psychologische veiligheid.
Uitermate geschikt voor teams in onderwijs en zorgsector die niet gewend zijn aan lang stil
zitten en luisteren!

Heb je een goed draaiend team en wil je de psychologische veiligheid nog meer vergroten?
Is er weinig vertrouwen en heerst er een gevoel van onveiligheid op de afdeling?
Wil je daar als leidinggevende, teamleider of coördinator nu echt iets aan doen?
Wordt er in jouw organisatie vooral over maar niet met elkaar gesproken?
Onderneem dan nu echt actie.

Duur: minimaal 1 dag plus 1 tot 3 terugkom/borgingsdagdelen (afhankelijk van de doelstelling)

Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek of informeer naar een praktische training “groepsprocessen en psychologische veiligheid” op maat!

Auteurs: Mark van Dieren en Erik Timmerman